Het geven van totems, dierennamen, is een traditie die haar oorsprong zowel bij de indianenstammen van Noord-Amerika als bij de Afrikaanse volkeren vindt. Men ging de eigenschappen van een krijger vergelijken met de eigenschappen van dieren. Tenslotte werd de krijger genoemd naar het dier met wie hij de meeste eigenschappen gemeen had. Om in aanmerking te komen voor een totem moet de krijger bepaalde, soms zeer zware proeven afleggen. Hij moet bv. een bepaalde periode alleen in de woestijn overleven, slechts minimaal bewapend en met met zo weinig mogelijk materiaal. De zin van deze proeven lag hierin, dat de stam om te overleven harde krijgsmannen nodig had, zoals in de natuur alleen de meest aangepaste overleefd (The survival of the fittest). Met deze harde proeven bewees de krijger een waardig, d.w.z. sterk, listig… en dus nuttig lid van de stam te zijn.
Ook in scouting bestaat de gewoonte om leden totems te geven. En ook hier moeten de leden proeven doen om hun totem te bekomen. Die totem probeert dan ook de meest typische eigenschappen in een dierennaam vast te leggen. Daarom is het dan ook een goed middel om de sociale vaardigheden te benadrukken en te waarderen. In verband daarmee is het pas zinvol om en totem te geven, nadat de leden minstens twee jaar lid van de groep zijn geweest. Het heeft in een scoutsgroep niet de minste zin om te harde fysische en vernederende proeven op te leggen. In de wereld van de indianen waren de harde proeven zinvol, omdat de overleving van de stam ervan afhing. Hoewel ze hard waren, waren ze nooit vernederend. Een totemisatie is te belangrijk om een soort studentendoop van te maken. Een weinig bekoorlijk spectakel dat dan ook mijlenver van de bedoeling van een totemisatie afstaat. Zinvol zijn die activiteiten die voor de hele tak, zowel getotemiseerden als de totemiserende leden zinvol zijn. Zinvol voor een troep is een activiteit die toont dat de getotemiseerde een volwaardig lid van de groep is en dat die groep haar als zodanig aanvaardt.
Uit het voorgaande kan je misschien opmaken dat het geven van een “model” over totemisatie eigenlijk niet kan. Elke plechtigheid wordt immers gemaakt door iedereen samen en zal dus van groep tot groep, van plaats tot plaats en van keer tot keer verschillen. Het belangrijkste blijft echter de sfeerschepping en het evalueren. Een totemisatie moet een boeiende belevenis zijn, iets om later nog veel over te vertellen…
Wil je graag weten wat een bepaalde totem betekent? Neem dan een kijkje op de totemzoeker!